آیا خدا پشیمان می شود (پیدایش 6: 7 ، خروج 32: 14 ، اول سموئیل 15: 10-11 ، 35) یا این که پشیمان نمی شود (اول سموئیل 15: 29)؟        

آیا خدا پشیمان می شود (پیدایش 6: 7 ، خروج 32: 14 ، اول سموئیل 15: 10-11 ، 35) یا این که پشیمان نمی شود (اول سموئیل 15: 29)؟

این تناقض ظاهری تنها در ترجمه های قدیمی به علت مشکلات ناشی از ترجمه به وجود می آید و با نگاهی به زمینۀ متن آیات، این مشکل به سادگی رفع می شود.

خدا می دانست که شائول در مسئولیت پادشاهی خود، شکست خواهد خورد. با این حال او اجازه داد تا شائول پادشاه اسرائیل شود و از او برای انجام خواست خود به نحو عالی استفاده کرد. شائول در رهبری قوم اسرائیل در تحریک قوم خود، برای داشتن شجاعت و دلیری و غیرت ملی و مقابله با دشمنان هنگام جنگ، تأثیر بسزایی داشت.

اما خدا مدت طولانی پیش از این به وضوح بیان کرده بود که او پادشاهی اسرائیل را توسط قبیلۀ یهودا استوار خواهد نمود (پیدایش 49: 8-10 ). شائول از قوم بنیامین بود، و کاملاً روشن بود و جای هیچ شک و تردیدی نبود که شائول و نسل او، انتخاب ماندگار خدا برای جلوس بر تخت پادشاهی اسرائیل نبود.  جایگزین او می بایست داود می شد، چون از قوم یهودا بود و نسلش پایدار.

پس خدا که عالِم و دانا بر هر چیزی است،  کاملاً آگاه بود که شائول از او نااطاعتی خواهد کرد و تختش به شخص دیگری سپرده خواهد شد.

کلمه ای که در زبان عبری برای شرح چگونگی احساس و نظر خدا در مورد خطای شائول استفاده شده ” نیهام ” است که به معنی “توبه” ترجمه شده. اما همانطور که در تمام زبان های دیگر نیز صادق است، می تواند معانی مختلفی داشته باشد. برای مثال، برای “عشق” در انگلیسی تنها یک کلمه وجود دارد، اما در یونانی چهار کلمه و در عبری حتی بیشتر. یک کلمۀ یونانی یا عبری “عشق” را نمی توان در ترجمه به انگلیسی تنها به کلمه ای واحد اکتفا کرد و می بایست معانی بیشتر و وسیع تر آن را نیز رعایت کرد. این مشکلی است که همۀ مترجمان در تمام دنیا با آن روبرو هستند. مترجمینی که به فرمان جیمز پادشاه بریتانیا (که چالش گر از این ترجمه نقل قول کرده) کتاب مقدس را ترجمه کردند، واژۀ “نیهام” را 41 بار از میان 108 موردی که این واژه در کتاب مقدس عبری به معانی مختلف استفاده شده، به صورت “توبه” ترجمه کردند. این مترجمین به نسخه های کمتری در مقایسه با مترجمین نسخه های یافت شدۀ اخیر، که دانش بیشتر و بهتری از درک کلمات عبری کتاب مقدس دارند، دسترسی داشتند. در نتیجه، ترجمه های اخیر معنی کلمۀ “نیهام” را با وسعتی بیشتر ترجمه کرده اند ( برای نمونه این کلمه در ترجمه های جدید به صورت تسکین، غصه ، تسلی، آرامی ، پشیمانی و غیره  ترجمه شده است. یعنی مطابق با مضمون متنی که در بارۀ این کلمه سخن می گوید ترجمه کرده اند.)

پس با دانش به این مطلب ، ترجمۀ دقیق تر این متن این گونه خواهد بود، خدا “محزون شد” از این که شائول را پادشاه ساخته بود. خدا دروغ نمی گوید و پشیمان نمی شود، چون او انسان نیست که تصمیمش را تغییر دهد. خدا از اینکه شائول را پادشاه مقرر کرده بود، متأثر و محزون شد. در کتاب مقدس،  خدا نشان می دهد که دارای احساسات است، او بر درد مردم ترحم می کند و فریاد کمک افراد را می شنود. خشم و غضب او هنگامی که رنج مردم را از دست ستمکاران می بیند، افروخته می شود.

در نتیجۀ نا اطاعتی شائول ، خدا و قوم اسرائیل ناراحت و غمگین شدند. اما خدا در نقشۀ خود، از پیش معین کرده بود که شائول و خانوادۀ او که از قبیله یهودا نبودند، بر تخت پادشاهی نخواهند ماند. به همین دلیل هنگامی که شائول در آیۀ 24 و 25 از سموئیل نبی خواهش می کند که با خدا صلح داده شود و از تخت سلطنت کنار گذاشته نشود، سموئیل جواب می دهد که خدا فرمود که چنین بشود و او تصمیم خود را عوض نمی کند. صدها سال قبل از اینکه شائول پادشاه شود، گفته شده بود که این گونه خواهد شد.

هیچ تناقض و تضادی در این جا مطرح نیست. سؤال این بود که  آیا خدا پشیمان می شود؟ جوابش خیر است. اما او تحت تأثیر موقعیت و طرز عمل انسان ها قرار می گیرد و در ترحم و خشم ، هنگامی که افراد مرتکب اعمال شریرانه می شوند، می تواند محزون و متأثر نیز بشود.

(آرچر 1994)

منبع مقاله: www.debate.co.uk

ترجمه: اِلما غریبیان