تاریخچه مختصری از موسیقی در پرستش مسیحی

در این بخش، به اهداف و موسیقی کلیسای کُهن مسیحی خواهیم پرداخت که بر هفت قرن اول پس از میلاد تأکید دارد. با آزمودن تاریخ پی می بریم که مشکلاتی که امروزه با آنها بسیاری از ما دست و پنجه نرم می کنیم، در تجربه کلیسایی، امری تازه نیست. در این آزمون به کشمکشی که میان فرهنگ بت پرستی آن زمان و مسیحیت وجود داشت برخورد می کنیم و نیز میراث ” سرائیدن مزامیر و نیایش و سرودهای روحانی” که از سنت یهودی به ما رسیده و علل تبدیل و توسعه موسیقی کلیسایی به حالت کنونی.

این را درمی یابیم که کلیسای اولیه کلیسای سراینده بوده است- یعنی سرود در کناری قرار نداشت بلکه  خود، پرستش به تمام معنا بود- یعنی وسیله ای برای دستیابی به ” او که در میان پرستشها ساکن است”. هرچند هیچ نسخه دست نویس از موسیقی قرن اول میلادی در دسترس نیست، ولی این توانایی را داریم که موسیقی آن زمان را بنا کنیم و آن را احیا نماییم. با فراگیری قواعد مزمورسرایی و سنت شفاهی که نسل به نسل به ما منتقل شده، می توانیم سرودهای نیایشی خودساخته مان را برای عبادت شخصی و یا برای استفاده در اجتماعات کلیسایی مان بیافرینیم.

در حینی که به مسئله موسیقی در پرستش مسیحی در قرون متعاقب خواهیم پرداخت، چه در سنت مسیحیت شرقی و چه غربی و جلوه هایی از سبکهای مختلف را با اشاره به چند نمونه از آنها، مورد تأکید قرار خواهیم داد. هر بار که سرودهای نیایشی جدید را می سراییم، از واژگان و آوای کشورهای بسیاری بهره می جوییم. این سرودها در طول قرون متمادی دست به دست، به ما منتقل شده است.

در طول این پژوهش، به اصول بنیادینی که در خلق واجرای موسیقی کلیسایی نقش داشته اشاره خواهیم کرد. این توضیحِ خلاصه از رئوس مطالبِ تاریخِ موسیقی کلیسا در طول 19 قرن ، به ما کمک می کند تا سرودهای روحانی قدیمی را در متن تاریخی خود قرار دهیم و دریابیم که چه وقت سراییدن مزامیر و سرودها  و آئین های سنتی نیایشی و سروده های دسته سرایندگان و اوراتوریو( یعنی سروده های مذهبی) یا کانتاتا( یعنی قطعه موسیقی شامل آوازی که داستانی را مجسم می کند) یا آنتِم مقدس (یعنی سروده هایی که به صورت سؤال و جواب از جملات کتاب مقدس تشکیل شده اند) شکل امروزی را به خود گرفتند.

* سوابق و ایده آلهای کتاب مقدسی

الف- موسیقی عبرانیان

         1. موسیقی اساساً آوازخوانی بود و در خدمت کلام .

– مبنا خواندن از ” ته قلب” بود.

 – متنهای مشخصی از کتاب مقدس را در دوران اولیه به صورت آواز می خواندند ، که این عمل تاکنون نیز ادامه دارد.

( به عنوان نمونه فیلیپیان 2: 5-11 یا بخش دعای ربانی و غیره ).

 – در باره آلات موسیقی در معبد اطلاعات زیادی در اختیار داریم، اما در مورد آهنگها کمتر می دانیم.

– بعد از خرابی معبد، از نفوذ موسیقی کاسته شد.

2. ابزار موسیقی به دقت انتخاب می شد و غالباً همراه با آواز نواخته نمی شد.

– شیپور و کرنا (یا شوفار) برای گرد آوردن جماعتها استفاده می شد و حرکت آنها را هدایت می کرد.

– دو نوع چنگ به همراه چند ” ساز خوش آوای” دیگر  برای رونق بخشیدن به پرستش استفاده می شد.

– موسیقی عبرانی از موسیقی بت پرستان متفاوت بود ولی تحت تأثیر آن قرار داشت. بسیاری از آلات موسیقی از مصر آورده شده بود.

– خواندن سرود به منظور مطالعه و درک کتاب مقدس استفاده می شد.

– سرود خواندن، پرستش بود و نه نوعی زمینه سازی برای امری دیگر.

– در ضمن هنگام نبوت کردن، نواختن چنگ همراهی می کرد.

ب. کلیسای اولیه از میراث یهودیِ خود در پرستش و موسیقی بهره جست.

1. هنگام شام خداوند سرود خوانده می شد و این سرود احتمالاً از مزمور 118 الهام می گرفت.
2. ” ساعتهای دعا” مرسوم بود و از مزامیر به عنوان “کتاب دعا” استفاده می شد.

# رسم یهودی ” هفت بار در روز تو را خواهم ستود”، در مسیحیت نیز ادامه یافت.

#  رفتار و آهنگ های کنیسه ای در زمینه موسیقی، جهت بهره برداری مسیحیان به عاریه گرفته شد.

• از موسیقی دنیوی پرهیز می شد.
• استفاده از آلات موسیقی ناپسند بود.
• تمام اعضای کلیسا تشویق به سرائیدن مزامیر می شد.
• “خواندن به یک صدا” امری دلپسند بود و سرود خواندن در دسته سرایندگان، مدتها بعد به آن اضافه شد.
• کنیسه و کلیسا هر دو از  موسیقی پیچیده و لذتبخش دنیوی اجتناب می ورزیدند.

1. سه دسته سرودهای مقدس نام برده شده اند: ” مزامیر، سرودهای نیایشی و سرودهای روحانی”.

• مزامیر: این نوع موسیقی بر مبنای الگوی مِلودی گونۀ ساده به نام تِتراکوردها (چهار نُت واقع در نُت پنجم) نواخته می شد.

# خواندن دوآهنگه.

# خواندن هماهنگ.

# آهنگ.

# مسئولانه استفاده می شد.

# برای عبادت شخصی استفاده می شد، حتی از مسیحیان نوکیش نیز انتظار می رفت که آنها را از حفظ بخوانند. می بایست آنان را از حفظ بودند.

# به طور مفصل در حین جلسات استفاده می شد.

• سرودهای نیایشی:

# سرودهای عهد جدید

# مزامیر، کتاب دعای همیشگی کلیسا.

• سرودهای نیایشی برای “عیسی پسر خدا” از زمانهای بسیار اولیه کلیسا تنظیم شد، از قبیل:

. سرود “ای نور درخشان” که یکی از سرودهای اولیه بوده.

. سرود “جلال و شکوه بر پدرباد” که این نیز بسیار قدیمی است.

• سرودهای نیایشی نقطه نظرات مختلف الاهیاتی را توصیف می کرد. بعضی عقاید بدعتها را منعکس می کرد مانند سرودهای آرینیستها و برخی دیگر باورهای راست دینی (یا ارتودکس) را جلوه گر می ساخت.
• در سال 150 میلادی، 150 سرود نیایش توسط بَردَیصان اهل ادسا برای سرائیدن در میان مزامیر نوشته شد.
• مانند مابقی سرودهای پرستشی دیگر، سرودهای نیایشی، تک آوا بودند و بعدها نُتهای یکنواخت به آنان اضافه شد .
• سرودهای نیایشی در بسیاری از موارد سیلابی (یعنی یک نُت در هر سیلاب) بودند تا مِلیسماتیک (یعنی چند نُت در هر سیلاب).
• اوایل، نوشتن سرودهای نیایشی به این سبک تشویق نمی شد ولی در فرهنگ یونانی این امر بسیار متداول بود.
• اولین نویسندگان سرودها عبارت بودند از: اِفرایِمِ سوری، هیلاریوس از پواتیه، جروم و آمبروز.

نوشته: پروفسور سو تالی

{برگرفته از سمینار “موسیقی: یک جشن و شادی” توسط دانا و سو تالی در مؤسسه موسیقی ماراناتا در آناهایم کالیفرنیا}

ترجمه: اِلما غریبیان